نگرانی از ویندوز هشت

نگرانی در مقابل ویندوز هشت

اینترفیس مترو به ویندوز آمده و خیلی ها منتظر عرضه نسخه بعدی ویندوز هستند. تصور سیستم عاملی یکپارچه که روی تمام تبلت ها نصب خواهد شد و از این پس کاربران خواهند توانست که از برنامه های حرفه ای و کاربردی ویندوز روی تبلت نیز بهره مند شوند. اما صبر کنید! داستان خیلی فراتر از این هاست. در پس پرده شاید چیز هایی به جز انتظارات شما در حال برآورده شدن هستند. از طرفی تغییر پیش آمده در ویندوز 8 بسیار بزرگ است و از طرفی دیگر این تغییر بزرگ دارد برنامه نویسان را تهدید می کند. اما داستان چیست؟

حدود 10 سال پبش زمانی که مایکروسافت فریم ورک «دات نت» را معرفی کرد، امید داشت که این Framework زمانی بر روی تمام پلتفرمهای دنیا جای خود را باز کند. اما متاسفانه به نتیجه دلخواه نرسید. برای لینوکس پروژه سورس‌باز Mono شکل گرفت. بر روی Symbian نوکیا، بستر دات نت توسط RedFiveLabs فراهم شد. حتی خود مایکروسافت بر روی میکروکنترلر هم .Net کوچکی طراحی کرد که آنرا میکرو دات نت نامید و موارد بسیار دیگر، اما نهایتا هیچکدام به اندازه لازم توانایی پیدا نکردند.  

در هر صورت مایکروسافت تصمیم جدی گرفته بود تا به این هدف دست یابد، بنابراین چند سال پیش یک پروژه به مراتب عظیمتر بنا کرد تحت نام "ژوپیتر". هدف از این پروژه، گسترش سیستم عامل ویندوز بر روی تمامی پلتفرمهاست، یعنی کامپیوترهای شخصی، تبلت‌ها، گوشی‌های موبایل و ... البته مایکروسافت با تجربه قبلی می‌دانست که اینبار بهتر است از استاندارهای مورد پذیرش کاربران جهت نیل به اهداف خود استفاده نماید.

  بنابراین از بین تمامی گزینه ها، پرمخاطبترین آن یعنی HTML را انتخاب کرد، HTML5 آنقدر توسعه پیدا نموده که مایکروسافت بتواند مستقیما در سیستم عامل جدید خود یعنی ویندوز 8 استفاده کند. با توجه به استفاده روز افزون HTML5 در سایر پلتفرمها، پروژه ژوپیتر ظاهرا بسیار سریع به هدفش خواهد رسید.

اما از چند روز پیش که کنفرانسی چهار روزه در کالیفرنیا جهت معرفی ویندوز 8 برگذار شده، جامعه برنامه نویسان و توسعه دهندگان ویندوز دچار نگرانی شده است. اولین تغییر در این محصول جدید، نمای جدید آن به نام "مترو" می‌باشد که دارای ظاهری دل‌فریب و مشتری پسند جهت آغاز حرکت به دنیای لمسی می‌باشد ولی در پس آن ابهامات بسیاری است، که دلواپسی برنامه‌نویسان را به همراه دارد. مایکروسافت در اینترنت اکسپلورر 10 اجازه نصب پلاگین نمیدهد، این بدان معنی است که دیگر خبری از Flash نخواهد بود و متاسفانه بدتر از آن اینکه برای Silverlight هم مجالی نمانده! در عوض مایکروسافت HTML5 را جایگزین کرده است.

  هم اکنون در بسیاری از سایتهای مربوط به تکنولوژی Silverlight درگیری و بحث و اعتراض به پا شده، مایکروسافت هم یا سکوت میکند و یا با جمله "ما پشتیبانی خواهیم کرد" شعله این آتش‌ را فرو می‌نشاند! هرچند که باز از جای دیگر زبانه میکشد... حتی خبرها حاکی از آنست که در خود مایکروسافت هم گروه‌های توسعه در جنگ و درگیری هستند! چیزی که در نگاه به فیلمهای مربوط به کنفرانس مشهود است، حرکت آرام آرام مایکروسافت به سمت حذف تدریجی بسیاری از تکنولوژیهای فعلی و جایگزین نمودن معادل جدید آن می‌باشد و به قول خود مایکروسافت دگرگونی عظیمی در راه است.

اگر به سایت www.buildwindows.com مراجعه نمایید، در فیلم اول مربوط به روز اول، دقیقه 36، تصویری (تصویر بالا) نمایش داده میشود که بیانگر ایجاد یک سیستم عامل کاملا متفاوت با قبل می‌باشد. توجه به این نکته مهم است که در حال حاضر ویندوز 8 از کلیه تکنولوژیها و ابزارات قدیمی ویندوز (تحت عنوان Desktop Apps) پشتیبانی میکند ولی موضوعی که برنامه نویسان را نگران کرده، هدف اصلی مایکروسافت جهت قطع کامل ابزار های قدیم و جایگزینی با امکانات جدید است!

  هنوز بسیار سخت میتوان پیش‌بینی نمود و یا قضاوت کرد. اما با توجه به کنفرانس مذکور و اهداف پروژه ژوپیتر باید پذیرفت که مایکروسافت قصد دارد ویندوز را کاملا دگرگون کند، بنابراین طبق اطلاعات موجود اینطور گفته میشود که قرار است به زودی Silverlight و WPF حذف شوند و در ادمه آن .NET (دات نت) نیز حذف خواهد شد! حتی جالبتر آنکه بدانید کدنویسی محلی (Native) برای Win32 هم که توسط Visual C++ انجام می‌گرفت متحول شده و بزودی WinC++ جایگزین آن میشود. نکته اینجاست که این تنها یک تغییر نام نیست، بلکه هدف اصلی "تغییر کامل API ویندوز" می‌باشد، و در آینده HTML5 و یک فریم ورک جدید به نام WinRT (مخفف Windows Runtime) جایگزین چارچوب فعلی خواهد شد. البته Syntax زبانهای ویژه مایکروسافت (C# و VB) حفظ گشته و برای توسعه در API جدید استفاده خواهند شد

(این هم مثلا دلگرمی برای برنامه‌نویسان)!

  در سال 95 که مایکروسافت ویندوز 95 را جایگزین Dos نمود، این موضوع را در نظر داشت که باید تا مدتها از داس پشتیبانی کند، بنابراین گزینه MS Dos Prompt مدتهاست در منوی Start ویندوز وجود دارد. اما بهتر است بدانید که هر بار ویندوز جدیدی ارائه شده برخی از امکانات این شبیه ساز داس کاسته شده است، به عنوان مثال در ویندوز 7 امکان Fullscreen از آن حذف گردیده و عملا بسیاری از نرم‌افزارهای قدیمی تحت داس (مانند بازی‌ها) قادر به اجرا نمی‌باشند. البته این موضوع اهمیت چندانی ندارد. چون دیگر نیازی به آن نرم‌افزارها احساس نمی‌شود. در رابطه با ویندوز هم برنامه همین است. مایکروسافت نمیتواند و نباید یکمرتبه پشتیبانی ویندوز از API قدیم را حذف کند. ولی به مرور با ورود ویندوزهای جدید به بازار باید چارچوب سیستم عامل جدید بنا شده و حمایت از محیط قدیمی کمرنگ‌تر گردد.

  بنابراین در آینده نرم‌افزارهای کنونی دیگر قابل اجرا بر روی ویندوز نخواهد بود و همه آنها باید مجددا برای ویندوز جدید بازنویسی شوند. (همانند کوچ کردن از Dos به ویندوز) کاری که همین الان خود مایکروسافت شروع کرده و در حال بازنویسی مجموعه آفیس برای ویندوز 8 است. البته متذکر میشویم که ویندوز 8 همه را پشتیبانی میکند ولی برای ویندوز بعدی اطمینانی نیست! اغلب برنامه‌نویسان معترض، شاکی از آنند که چرا مایکروسافت با علم به پروژه "ژوپیتر" از چند سال پیش، حالا تصمیم به خبر رسانی گرفته و چه لزومی داشت برخی تکنولوژیها مانند Silverlight را معرفی و در ابتدای راه نابود کند!؟
برخی از معترضان سوال دارند که با وجود چنین اهدافی چرا در حال توسعه نسخه 5 سیلورلایت هستید؟ تکلیف سرمایه‌های از دست رفته بابت این دسته تکنولوژیها چه خواهد بود؟! سرانجام نرم‌افزارهای حرفه‌ایی و پیچیده چه خواهد شد؟ فوتوشاپ، 3D Max، اتوکد و سایر نرم‌افزارهای مهندسی و حتی خود VisualStudio چطور تغییر خواهند کرد؟
 از چه زمانی این دگرگونی و انتقال، قطعی و کامل خواهد شد؟

مشابه این رویداد در سیستم عامل موبایل " ویندوز فون " در حال وقوع است، همچنانکه تصمیم اصلی مایکروسافت همین بوده که کامپیوتر، تبلت و موبایل یکپارچه شوند، بنابراین در نسخه های بعدی ویندوز فون هم HTML5 جایگزین سیلورلایت خواهد بود و همچنین طبق سخنان مسئولین مایکروسافت XNA هم حذف شده و توابع DirectX از طریق همان WinRT در دسترس قرار میگیرد! (این موضوع در فیلم دوم کنفرانس به نمایش درآمده و حتی نمونه کدی هم جهت خلق بازی سه بعدی نوشته میشود). XNA فریم ورکی بود برای سازندگان بازی که از دایرکت ایکس بهره میبرده و علاوه بر در اختیار گذاشتن ابزار های مناسب بازی نویسی، امکان اجرای بازی های نوشته شده، روی پلتفرم های مختلف مانند: ایکس باکس، پی سی و ... را فراهم می کرد. شاید نوکیا هم برای همین منتظر مانده و هنوز اولین گوشی مجهز به ویندوز فون را معرفی نکرده، چون منتظر این کوچ عظیم و خروج ویندوز فون اصلیست!

  برخی معتقدند اگر در این اوضاع پرآشوب رقیبان مایکروسافت از جمله اپل (یا حتی گوگل!) به خود تکانی داده و بازار کامپیوترهای شخصی را با سیستم عاملی مناسب اشباع کنند، دیگر مجالی برای مایکروسافت باقی نخواهد ماند! اگر تولیدکننده ایی مجبور باشد برای توسعه و بازنویسی نرم‌افزارهایش بر روی بستر جدید ویندوز سرمایه‌گذاری کند، چرا این سرمایه را صرف بازنویسی و انتقال کامل به سیستم عاملی دیگر معطوف ننماید؟! قطعا تمامی شرکتهای بزرگ نرم‌افزارهای ویندوزی، این روزها به همین موضوع فکر میکنند.